Wyścig tajemnic - Tyler Hamilton, Daniel Coyle - recenzja

Muszę się przyznać, że ostatnio przeniosłem trzy książki Lance’a Armstronga z reprezentacyjnego miejsca na półce z ulubionymi lekturami, w nieco bardziej ustronne miejsce. Choć nie miało to wielkiego znaczenia, bo gdybym był chandlerowskim bohaterem to mógłbym powiedzieć o sobie, że nie odwiedzają mnie tłumy. I muszę również przyznać, że nie tylko kibicowałem Lance’owi Armstrongowi, ale byłem jednym z tych, których można nazwać Wyznawcami. Wyznawcami Bossa z Austin, który pokonawszy śmiertelną chorobę, wrócił do zawodowego kolarstwa i siedem razy, jak lubił mawiać, skopał tyłek całemu światu, wygrywając Tour de France.

I pamiętam ten dzień, mniej więcej rok temu, kiedy wstałem rano i zacząłem czytać w internetowych portalach streszczenie wywiadu Armstronga jakiego udzielił Oprah Winfrey. I nadal nie wierzyłem. Dopiero, kiedy na własne oczy zobaczyłem i usłyszałem, jak sześciokrotnie odpowiada „Tak” na pytania Oprah o doping i o to, że wszystkie jego zwycięstwa w najsłynniejszym z Tourów to, rzecz upraszczając, jedna wielka ściema, wtedy uwierzyłem. I skoro już tak mi dobrze idzie w kwestii wyznań, to dodam, że jeszcze w momencie zadawania przez prowadzącą tychże pytań, wierzyłem, że Armstrong zaprzeczy, może nawet udowodni swoją niewinność, a przynajmniej w jakiś sposób okaże się, że to wszystko, co wyczytałem w internecie, co znałem wcześniej z raportu USADA, jest wielkim spiskiem skierowanym przeciwko mojemu idolowi.

Idolowi największemu z największych, bowiem od kilku lat Tour de France jest dla mnie najważniejszą imprezą sportową roku, ważniejszą niż igrzyska olimpijskie czy futbolowe mistrzostwa świata, a w niej Lance Armstrong występował zazwyczaj w roli głównej. Przez lata go broniłem, na wszystkie oskarżenia o doping, odpowiadałem zawsze jednakowo: żadne badanie nigdy nie wykazało, że Armstrong stosował niedozwolone środki, a mój podziw dla niego, był dużo silniejszy niż wszystkie podejrzenia.

Zawsze też zastanawiało mnie jedno, a co na potrzeby dyskusji z wrogami mojego idola nazwałem „klątwą Armstronga”, otóż ilekroć jakiś kolarz odchodził, najczęściej skonfliktowany z nim, z drużyny, w której jeździł Armstrong, to bardzo szybko wpadał on złapany na stosowaniu dopingu. Nie muszę specjalnie głęboko grzebać w pamięci, żeby przytoczyć nazwiska tych, którzy padli ofiarą tej klątwy, a więc: Tyler Hamilton, Roberto Heras czy Floyd Landis, można do tej listy dołączyć nawet Alberto Contadora. Wszyscy wpadali, a Lance Wszechmogący trwał. Ciekawe jak to możliwe, prawda?

Książka dziennikarza Daniela Coyle’a i wspomnianego wcześniej kolarza Tylera Hamiltona „Wyścig tajemnic” odpowiada na to pytanie oraz odsłania wszystkie szczegóły działania przedsiębiorstwa pod nazwą „Lance Armstrong”, bo było to ogromne przedsięwzięcie, w którym albo zgadzałeś się na wszystko jak Tyler Hamilton, albo odchodziłeś w niesławie jak choćby Frankie Andreu, który nie chciał korzystać z Edgara, jak kolarze nazywali EPO, i musiał odejść z drużyny, a dla Armstronga stał się zagrożeniem i niemal śmiertelnym wrogiem. Ostatecznie to m.in. jego zeznania pogrążyły Bossa, choć można powiedzieć, że zmowa milczenia w sprawie Armstronga, jak na ilość zaangażowanych w proceder osób, trwała bardzo długo, ale kiedy pękło pierwsze ogniwo, to afera dość szybko nabrała wielkości i szybkości śniegowej lawiny.

Właściwie nic mnie w tej książce nie zdziwiło, nie zaskoczyło. Zdawałem sobie sprawę, jak to musiało wyglądać. Ale gdybym miał okazję zadać Armstrongowi jedno pytanie, to brzmiałoby ono tak: „Słuchaj, dude, wygrałeś walkę ze śmiertelną chorobą, mam nadzieję, że za dwa lata nie okaże się, że to również była ściema, ale... brałeś doping od początku, a jak wróciłeś po chorobie to powiedziałeś sobie – teraz, to ja wezmę tyle, że wygram Tour de France pięć albo i siedem razy, tak?” Ciekaw jestem odpowiedzi, choć potrafię ja sobie wyobrazić, byłyby to mniej więcej ten sam bełkot, którym Armstrong próbował się bronić choćby w rozmowie z Winfrey: że on tylko wyrównywał szanse, bo w tych czasach wszyscy stosowali doping, czyli albo bierzesz i wygrywasz, albo jesteś uczciwy i nie osiągasz nic. Doprawdy, diabelska alternatywa.

Był, we wspomnianym już wywiadzie przeprowadzonym przez Oprah Winfrey, fragment, który wstrząsnął mną bardziej niż skala oszustwa i wszystkie szczegóły medyczne z książki Coyle’a i Hamiltona, a mianowicie, kiedy rozmowa zeszła na temat najstarszego syna Armstronga - Luke’a i tego jak on się czuje, teraz, kiedy okazało się, że jego ojciec jest jednym z największych oszustów w historii sportu. Przez tę krótką chwilę spadła z twarzy Armstronga maska Bossa i przez kilkanaście sekund można było zobaczyć człowieka z krwi i kości, a nie ludzką maszynę naszprycowaną dopingiem i wjeżdżającą na Mont Ventoux z kadencją 110 obrotów na minutę. Krótko to trwało, ale wtedy na twarzy Armstronga przez chwilę można było zobaczyć odrobinę skruchy i żalu, do czego doprowadził najpierw przez lata oszukując, a potem brnąc w te kłamstwa jak w bagno. Ale żeby Wyznawcy ci wybaczyli to trochę za mało, Lance.

"Wyścig tajemnic" (The Secret Race: Inside the Hidden World of the Tour de France: Doping, Cover-ups, and Winning at All Costs) - Tyler Hamilton, Daniel Coyle, Wydawnictwo SQN, 2012